İlaç Etkin Maddesi Tedarikçi Denetimi – I
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, İlaç Etkin Maddeleri (İEM), farmasötik bir dozaj formunun üretiminde kullanılmaya yönelik herhangi bir madde veya maddelerin karışımıdır ve kullanıldığında, bu farmasötik dozaj formunun aktif bir bileşeni haline gelir.
İlaç Etkin Maddeleri hastalığın teşhisi, şifası, hafifletilmesi, tedavisi veya önlenmesinde farmakolojik aktivite veya başka doğrudan etki sağlamayı veya vücudun yapısını ve işlevini etkilemeyi amaçlar.
İlaç Etkin Maddesi araştırma & geliştirme, üretim, kalite kontrol, depolama, dağıtım vb. prosesleri bir takım kuruluşlar tarafından yayımlanan kılavuz ve direktifler ile düzenlenmektedir.
Bu kuruluşlar başta ICH olmak üzere, AB GMP, PIC/S GMP, FDA, APIC vb. sayılabilir. Özellikle ICH tarafından yayımlanan Q7 oldukça yararlı bilgiler sunmaktadır.
ICH Q7’nin uygulanmasındaki temel amaç, İlaç Etkin Maddelerinin üretim kalitesi ile ilişkili risklerin azaltılmasıdır ve bu, küresel İEM endüstrisinin spesifik yönlerini ele alan etkili bir denetim sistemi olmaksızın gerçekleştirilemez.
Aldıkları eğitim & öğrenim, iş ve denetim geçmişleri nedeni ile GMP denetçilerinin büyük bir kısmının bitmiş tıbbi ilaç ürün deneyimleri bulunmaktadır. Bu nedenle, İlaç Etkin Maddesi üretici & tedarikçi denetimleri ciddi uzamanlık gerektirmektedir.
İlaç Etkin Maddesi Denetimleri için yol gösterici temel bilgiler sunması hedeflenen yazımızın ilk bölümünde İlaç Etkin Maddesi Tedarikçi & Üreticisi Denetim hazırlığı hakkında bilgilere yer verilmiştir.
Başarılı geçmesi hedeflenen tesis denetiminde Planlama safhası denetimin akışı açısından önem taşımaktadır.
- Öncelikli olarak İlaç Etkin Maddesi Tesisi denetim tarihçesi sorgulanmalıdır.
1.1 Yapılan yeni denetimlerin sonuçları ve etkileri gözden geçirilmelidir.
1.2 İmkan var ise, bilgileri doğrulamak için son denetimi gerçekleştiren denetçi ile fikir alışverişi yapılmalıdır.
- İlaç Etkin Maddeleri ile ilgili temel bilgiler edinilmelidir
2.1 Tesiste üretilen farklı İlaç Etkin Maddelerinin sayısı belirlenmelidir.
2.2 İlaç Etkin Maddelerinin sınıflandırması yapılmalıdır (antibiyotikler, hormonlar, sitostatikler vb.)
2.3 İlaç Etkin Maddelerinin kullanım amaçları belirlenmelidir (topikal, oral, enjektabl, inhalasyon, vb.)
Her bir İlaç Etkin Maddesi için;
– Grade (dondurularak kurutulmuş, mikronize, steril, vb.);
– Parti boyutu; ve
– Yılda üretilen parti sayısı
gözden geçirilmelidir.
- Üretim Tesisi ile ilgili temel bilgiler edinilmelidir
3.1 Tesislerin çok amaçlı veya özel olup olmadığı belirlenmelidir
3.2. İlaç Etkin Maddeleri çok güçlü veya çok toksik ise, koruma önlemleri belirlenmelidir
3.3 Üretim ekipmanı listesi gözden geçirilmelidir
3.4 SOP’ların listesi gözden geçirilmelidir
3.5 Personel ve malzeme akışları gözden geçirilmelidir
3.6 Üretim işlemleri, ürünler veya hizmetler dış kaynaklardan temin ediliyorsa, adları ve adresleri belirtilmelidir
- Prosesler ile ilgili temel bilgiler edinilmelidir
4.1 Gözden geçirilmesi gerekenler;
– İEM özellikleri ve test yöntemleri
– Proses akış şemaları
– Prosesin ayrıntılı açıklaması
– Stabilite çalışmaları sonuçları
– Safsızlık profili
– İEM başlangıç malzemeleri tanımı vb.
4.2 Validasyon durumu gözden geçirilmelidir.
